Tweet
Oermens leefde helemaal niet in harmonie met natuur
Marco Visser − 21/06/12, 15:12
© Thinkstock. Muurtekeningen in een grot in de Amerikaanse staat Arizona.
Het romantische beeld van de oermens die in harmonie leeft met de natuur klopt niet. Gemeten naar hedendaagse maatstaven gingen zij allerminst duurzaam met hun omgeving om, stellen onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Minnesota.
In het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Public Policy and Marketing stellen de onderzoekers dat onze voorouders goed wisten hoe zij de natuur moesten benutten. Zodra de bronnen uitgeput raakten of het afval zich opstapelde trokken ze verder. In de oertijd was dat met minder dan een miljoen mensen geen probleem. Met zeven miljard mensen begint die prehistorische neiging om hulpbronnen uit te putten en het milieu te vervuilen wel te knellen.
Vanwaar die ingebakken onverschilligheid over het milieu? Wetenschappers Mark van Vugt, Vladas Griskevicius en Stephanie Cantú wijzen op vijf menselijke oerdriften: de voorkeur voor eigenbelang, de drang naar status, de neiging om anderen te imiteren, de aanleg tot kortzichtigheid en de tendens om ongrijpbare problemen zoals klimaatverandering te negeren.
'De evolutionaire benadering laat zien dat ons brein geprogrammeerd is om dingen te doen die vroeger wel goed voor ons waren, maar nu niet meer', verklaart VU-hoogleraar Mark van Vugt. 'Dat komt doordat ons brein veel langzamer verandert dan onze omgeving. Zo hebben we van oorsprong een grote behoefte aan zoet en vet voedsel. Vet vlees en zoet, rijp fruit bijvoorbeeld, gaven onze voorouders de schaarse calorieën die zij nodig hadden om te overleven. Tegenwoordig is er in de ontwikkelde landen een overvloed aan voedsel en leidt deze oerneiging tot levensgevaarlijke aandoeningen als obesitas. Dat geldt ook voor de manier waarop we met de natuur omgaan.'
Volgens Van der Vugt moeten we leren onze oerdriften te gebruiken in plaats van er tegen te vechten. Dat kan bijvoorbeeld door onze statusgevoeligheid te benutten met lijstjes van de meest duurzame personen en bedrijven en door 'naming and shaming' van milieuonvriendelijke organisaties. 'Overheden, ondernemers en marketeers moeten veel meer inspelen op onze oerinstincten om duurzaam milieubeleid te ontwikkelen.'
bron: Oermens leefde helemaal niet in harmonie met natuur - Wetenschap - TROUW
Marco Visser − 21/06/12, 15:12
© Thinkstock. Muurtekeningen in een grot in de Amerikaanse staat Arizona.
Het romantische beeld van de oermens die in harmonie leeft met de natuur klopt niet. Gemeten naar hedendaagse maatstaven gingen zij allerminst duurzaam met hun omgeving om, stellen onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Minnesota.
In het wetenschappelijk tijdschrift Journal of Public Policy and Marketing stellen de onderzoekers dat onze voorouders goed wisten hoe zij de natuur moesten benutten. Zodra de bronnen uitgeput raakten of het afval zich opstapelde trokken ze verder. In de oertijd was dat met minder dan een miljoen mensen geen probleem. Met zeven miljard mensen begint die prehistorische neiging om hulpbronnen uit te putten en het milieu te vervuilen wel te knellen.
Vanwaar die ingebakken onverschilligheid over het milieu? Wetenschappers Mark van Vugt, Vladas Griskevicius en Stephanie Cantú wijzen op vijf menselijke oerdriften: de voorkeur voor eigenbelang, de drang naar status, de neiging om anderen te imiteren, de aanleg tot kortzichtigheid en de tendens om ongrijpbare problemen zoals klimaatverandering te negeren.
'De evolutionaire benadering laat zien dat ons brein geprogrammeerd is om dingen te doen die vroeger wel goed voor ons waren, maar nu niet meer', verklaart VU-hoogleraar Mark van Vugt. 'Dat komt doordat ons brein veel langzamer verandert dan onze omgeving. Zo hebben we van oorsprong een grote behoefte aan zoet en vet voedsel. Vet vlees en zoet, rijp fruit bijvoorbeeld, gaven onze voorouders de schaarse calorieën die zij nodig hadden om te overleven. Tegenwoordig is er in de ontwikkelde landen een overvloed aan voedsel en leidt deze oerneiging tot levensgevaarlijke aandoeningen als obesitas. Dat geldt ook voor de manier waarop we met de natuur omgaan.'
Volgens Van der Vugt moeten we leren onze oerdriften te gebruiken in plaats van er tegen te vechten. Dat kan bijvoorbeeld door onze statusgevoeligheid te benutten met lijstjes van de meest duurzame personen en bedrijven en door 'naming and shaming' van milieuonvriendelijke organisaties. 'Overheden, ondernemers en marketeers moeten veel meer inspelen op onze oerinstincten om duurzaam milieubeleid te ontwikkelen.'
bron: Oermens leefde helemaal niet in harmonie met natuur - Wetenschap - TROUW
Comment