Tweet
Gezien mensen hier vooral op de tast handelen zonder enig idee van hoe de bloedwaarden ruwweg lopen, heb ik van het berekenen van de clenwaarden in een topic elders, een wat algemener verhaal gemaakt, zodat ook u zich kunt storten in de wondere wereld van bloedwaarden en het rekenwerk hierin.
Hiervoor neme men excel. Een pen, papier en rekenmachine is uiteraard ook goed, maar dan ga je een hele lange avond tegemoet. Grafische rekenmachine kan ook, maar dan kun je geen mooie grafiek tentoonstellen op het forum. Daarnaast neem ik niet aan dat de gemiddelde mens die een bezit.
Tijd om te beginnen met wat uitleg. We kennen het begrip halfwaardetijd. Dit stelt een functie voor van het aantal x tijdseenheden, waarover een stof zich halveert. Oftewel: van een stof met de halfwaardetijd van een dag met een beginwaarde van 10mg, resteert de dag erna nog maar 5 mg.
Makkelijk voorbeeld, en indien alle stoffen zo'n overzichtelijke halfwaardetijd zouden hebben, hoefde ik het voorwerk niet te doen. Het feit is echter dat de meeste stoffen een minder overzichtelijke halfwaardetijd hebben, waarvoor u toch enig rekenwerk zult moeten verrichten om een grafiek te kunnen produceren die niet als een tang op een varken slaat. Het probleem met een halfwaardetijd is namelijk dat het een exponentiële functie betreft, u kunt dus niet zomaar een beetje halveren, doubleren en anderzins om wat moois te veroorzaken.
Laat ik ook dit verhelderen middels een voorbeeld. De halfwaardetijd van clenbuterol is 35 uur, hetgeen de volgende functie oplevert: op Tx is de bloedwaarde=0,5^x*T1. T is hierin een veelvoud van 35 uur, omdat de halfwaardetijd ook is uitgedrukt in eenheden van 35 uur.
Ik hoef u niet uit te leggen dat dit rekent als een rund; we moeten die halfwaardetijd naar een eenheid omzetten die wel aangenaam rekent. Hiervoor komen we uit op logaritmen. Waarschijnlijk lang geleden dat u daarvan gehoord heeft, en waarschijnlijk had u dit ook graag zo gehouden. Dankzij logaritmen echter, kunnen wij deze halfwaardetijd naar een andere tijdseenheid om zetten, dus houd vol.
Gegeven als volgt: 2^4=16. Anders geschreven met logaritme: log2(16)=4. Je kunt met een logaritme dus de exponent berekenen, gegeven y (hier 16) en het grondtal (hier 2). In ons geval echter hebben we ook twee bekenden en een onbekende, maar in een iets andere vorm.
Het moet u dagen dat een halfwaardetijd van 35 uur het volgende betekent: x^35=0,5. Om x te verkrijgen doen we krijg je dus deze constructie: logx(0,5)=35. Hiervoor is geen direct rekenwerk beschikbaar, dus we moeten deze waarde gaan benaderen in excel. Ik had in eerste instantie een mooie tabel gemaakt, maar het kan korter.
Hieronder volgt de korte tutorial (uiteraard dienen er "="tekens te staan voor de functies) voor het omrekenen.
Nuttige kanttekeningen: in het onderhavige geval rekent u de halfwaardetijd van 35 uur, terug naar een afwaarderingscoëfficiënt (creatief met taal ja), per uur. Als u een halfwaardetijd heeft van dagen, wordt dit dan per dag (of u moet de dagen weer opdelen in uren, en hiermee gaan rekenen).
Nu wij de de afwaarderingscoëfficiënt per uur hebben, kunnen wij deze terugzetten naar een eenheid per dag (cq 24 uur). Als u goed heeft opgelet daarstraks, ziet u voor zich dat we dit doen door de afwaarderingscoëfficiënt per uur tot de macht 24 te verheffen.
De rest is peanuts. Men neme deze gecorrigeerde coëfficiënt en gebruike deze in de tabel (ook onderstaand). De dollartekens betekenen zoveel als een vaste cel (zowel in rij als kolom). In excel kunt u namelijk makkelijk cellen kopiëren, en dan past excel automatisch de celnummering cq lettering aan. Met dollartekens voor het betreffende symbool voorkomt u dit, en gezien we het getal niet het hele veld over willen kopiëren, lossen we dit op met dollartekens. De rest van de cellen behoeft slechts het slepen na het juist invoeren van de eerste cel.
U vult de waarden keurig in per dag (of welke andere tijdseenheid u fijn vindt), en reken erop los.
Deze reeks van uitslagen zet u in een mooie grafiek, en voilá, overzicht. Op deze manier kunt u ook kijken welk effect een frontload zou hebben, of gewoon wanneer uw bloedwaarden weer tot verwaarloosbaar niveau gedaald zijn.
Indien er nog vragen zijn, shoot.
Succes.
Laatste kanttekeningen overigens:
1. Halfwaardetijden zijn altijd een gemiddelde, dus niet 100% accuraat.
2. Ons model is imperfect gezien wij een volledige, directe opname inschatten, terwijl dit niet noodzakelijkerwijs zo is, zeker niet in het geval van injects op oliebasis. Het geeft ons echter wel een mooie schatting over het verloop van de waarden. Als je het echt spannend wilt maken zou je ook nog om kunnen rekenen naar de normale meeteenheden voor bloedconcentraties, maar daar heb ik geen zin meer in.
3. De laatste grafiek is bijvoorbeeld iets wat ik heb gemaakt van een kuur van 250 tren/500 test ew. Hier kun je ook zien hoe achterlijk lang het dan duurt eer je bloedwaarden weer laag genoeg zijn voor de nakuur om zin te hebben (en dus ook dat 14 dagen gewoon een kutverhaal is).
Hiervoor neme men excel. Een pen, papier en rekenmachine is uiteraard ook goed, maar dan ga je een hele lange avond tegemoet. Grafische rekenmachine kan ook, maar dan kun je geen mooie grafiek tentoonstellen op het forum. Daarnaast neem ik niet aan dat de gemiddelde mens die een bezit.
Tijd om te beginnen met wat uitleg. We kennen het begrip halfwaardetijd. Dit stelt een functie voor van het aantal x tijdseenheden, waarover een stof zich halveert. Oftewel: van een stof met de halfwaardetijd van een dag met een beginwaarde van 10mg, resteert de dag erna nog maar 5 mg.
Makkelijk voorbeeld, en indien alle stoffen zo'n overzichtelijke halfwaardetijd zouden hebben, hoefde ik het voorwerk niet te doen. Het feit is echter dat de meeste stoffen een minder overzichtelijke halfwaardetijd hebben, waarvoor u toch enig rekenwerk zult moeten verrichten om een grafiek te kunnen produceren die niet als een tang op een varken slaat. Het probleem met een halfwaardetijd is namelijk dat het een exponentiële functie betreft, u kunt dus niet zomaar een beetje halveren, doubleren en anderzins om wat moois te veroorzaken.
Laat ik ook dit verhelderen middels een voorbeeld. De halfwaardetijd van clenbuterol is 35 uur, hetgeen de volgende functie oplevert: op Tx is de bloedwaarde=0,5^x*T1. T is hierin een veelvoud van 35 uur, omdat de halfwaardetijd ook is uitgedrukt in eenheden van 35 uur.
Ik hoef u niet uit te leggen dat dit rekent als een rund; we moeten die halfwaardetijd naar een eenheid omzetten die wel aangenaam rekent. Hiervoor komen we uit op logaritmen. Waarschijnlijk lang geleden dat u daarvan gehoord heeft, en waarschijnlijk had u dit ook graag zo gehouden. Dankzij logaritmen echter, kunnen wij deze halfwaardetijd naar een andere tijdseenheid om zetten, dus houd vol.
Gegeven als volgt: 2^4=16. Anders geschreven met logaritme: log2(16)=4. Je kunt met een logaritme dus de exponent berekenen, gegeven y (hier 16) en het grondtal (hier 2). In ons geval echter hebben we ook twee bekenden en een onbekende, maar in een iets andere vorm.
Het moet u dagen dat een halfwaardetijd van 35 uur het volgende betekent: x^35=0,5. Om x te verkrijgen doen we krijg je dus deze constructie: logx(0,5)=35. Hiervoor is geen direct rekenwerk beschikbaar, dus we moeten deze waarde gaan benaderen in excel. Ik had in eerste instantie een mooie tabel gemaakt, maar het kan korter.
Hieronder volgt de korte tutorial (uiteraard dienen er "="tekens te staan voor de functies) voor het omrekenen.
Nuttige kanttekeningen: in het onderhavige geval rekent u de halfwaardetijd van 35 uur, terug naar een afwaarderingscoëfficiënt (creatief met taal ja), per uur. Als u een halfwaardetijd heeft van dagen, wordt dit dan per dag (of u moet de dagen weer opdelen in uren, en hiermee gaan rekenen).
Nu wij de de afwaarderingscoëfficiënt per uur hebben, kunnen wij deze terugzetten naar een eenheid per dag (cq 24 uur). Als u goed heeft opgelet daarstraks, ziet u voor zich dat we dit doen door de afwaarderingscoëfficiënt per uur tot de macht 24 te verheffen.
De rest is peanuts. Men neme deze gecorrigeerde coëfficiënt en gebruike deze in de tabel (ook onderstaand). De dollartekens betekenen zoveel als een vaste cel (zowel in rij als kolom). In excel kunt u namelijk makkelijk cellen kopiëren, en dan past excel automatisch de celnummering cq lettering aan. Met dollartekens voor het betreffende symbool voorkomt u dit, en gezien we het getal niet het hele veld over willen kopiëren, lossen we dit op met dollartekens. De rest van de cellen behoeft slechts het slepen na het juist invoeren van de eerste cel.
U vult de waarden keurig in per dag (of welke andere tijdseenheid u fijn vindt), en reken erop los.
Deze reeks van uitslagen zet u in een mooie grafiek, en voilá, overzicht. Op deze manier kunt u ook kijken welk effect een frontload zou hebben, of gewoon wanneer uw bloedwaarden weer tot verwaarloosbaar niveau gedaald zijn.
Indien er nog vragen zijn, shoot.
Succes.
Laatste kanttekeningen overigens:
1. Halfwaardetijden zijn altijd een gemiddelde, dus niet 100% accuraat.
2. Ons model is imperfect gezien wij een volledige, directe opname inschatten, terwijl dit niet noodzakelijkerwijs zo is, zeker niet in het geval van injects op oliebasis. Het geeft ons echter wel een mooie schatting over het verloop van de waarden. Als je het echt spannend wilt maken zou je ook nog om kunnen rekenen naar de normale meeteenheden voor bloedconcentraties, maar daar heb ik geen zin meer in.
3. De laatste grafiek is bijvoorbeeld iets wat ik heb gemaakt van een kuur van 250 tren/500 test ew. Hier kun je ook zien hoe achterlijk lang het dan duurt eer je bloedwaarden weer laag genoeg zijn voor de nakuur om zin te hebben (en dus ook dat 14 dagen gewoon een kutverhaal is).
.
Comment